Η μιζερια, η αστοχια και η ευημερια των αριθμων κρυβεται στο ΠΕΠ Στερεας Ελλαδας

Μέσα σ’ ένα προβληματισμό ανάμεσα στις σχέσεις Γ’ Κοινοτικού πλαισίου με το επόμενο κινήθηκε η διαδικασία της Επιτροπής Παρακολούθησης που εξελίχθηκε χθες το Καρπενήσι. Το σύνολο των μελών της Επιτροπής Παρακολούθησης βρέθηκε μπροστά σε αξεπέραστα ερωτηματικά σε σχέση με την πραγματική απόδοση της συγκεκριμένης προγραμματικής περιόδου. Ωστόσο η κριτική που ασκήθηκε είχε αφετηρία τις σημαντικές υπερβάσεις σε ό,τι αφορά τους άξονες και τον αρχικό προγραμματισμό αλλά και τα έργα μαϊμού που έχουν σημαδέψει την Γ’ προγραμματική περίοδο.

Μάχη του αυτονόητου χαρακτήρισε ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας την αποδοχή μιας εκτίμησης των πραγματικών αναγκών σε σχέση με τις υποδομές. Ο ίδιος μίλησε για διαπιστώσεις κατά τη διάρκεια της περιοδείας του σε δήμους και νομαρχίες της Στερεάς Ελλάδας. Αυστηρή ήταν ωστόσο η θέση του σε σχέση με τη διαχείριση των επιμέρους μεγεθών του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην αυτοκριτική από ορισμένους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης σύμφωνα με την οποία κρίθηκε ως αναγκαίο σημείο των πολιτικών επιλογών η ένταξη έργων μαϊμού, η επέκταση και η μεταφορά έργων από τα τομεακά προγράμματα ή και συγχρόνως η συνολική πολιτική που δημιούργησε προϋπολογιστικό δίλημμα σε σχέση με την πραγματική εικόνα στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις υποδομές στην περιοχή.

Από τη δική της πλευρά η Περιφέρεια επέμενε στην κατεύθυνση ότι υπάρχει υπέρβαση κατά 38% των πόρων του προγράμματος θεωρώντας αυτό το σημείο σαν θετικό, απέφυγε όμως να αναφερθεί ποιο θα είναι το φέσι που μεταφέρεται στην επόμενη προγραμματική περίοδο, κάτι που θεωρείται βέβαιο.

Ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας αναφέρθηκε έμμεσα σε έργα οδοποιίας αλλά και επενδύσεις, κάτι το οποίο πιστοποιείται και από τις εκτιμήσεις που γίνεται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ όπου στο τέλος του 2010 αναμένεται ο κανόνας ν+3 να καλυφθεί από τα έργα γέφυρες, τα οποία -όπως είπε – έχουν συμφωνηθεί χωρίς ωστόσο να ανακοινωθούν και από την άλλη πλευρά από τη μεταφορά επενδύσεων.

Στο σύνολό τους οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν παρέλειψαν να αναφερθούν και στα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα διαχείρισης των Κοινοτικών πόρων αναδεικνύοντας τα επιμέρους προβλήματα που υπήρξαν στην πορεία σαν καθοριστικά. Από την πλευρά τους υπήρχαν διάφορες και διαφορετικές ερμηνείες σε σχέση με την αποτελεσματικότητα του προγράμματος στο σύνολό του, όμως δεν παρέλειψαν να αναφερθούν και στις επιμέρους τεχνικές που επινοήθηκαν.

Η βουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Τόνια Αντωνίου έκανε ένα φλας μπακ σε όλα τα στοιχεία που συνέστησαν τον προγραμματισμό της τρίτης προγραμματικής περιόδου υπογραμμίζοντας την άναρχη επιμέρους διαχείριση κύρια σε ό,τι αφορά τα έργα που μεταφέρθηκαν από τα τομεακά προγράμματα. Παράλληλα υπογράμμισε με έμφαση το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις σε σχέση με τις αρχικές προγραμματικές δεσμεύσεις, υπάρχουν απώλειες πόρων οι οποίες δεν έχουν αναπληρωθεί αλλά και στρεβλώσεις της ποιοτικής κατάταξης του προγράμματος. Η βουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που άλλωστε ήταν η μοναδική βουλευτής που παρέστη χθες στη συνεδρίαση υπογράμμισε με έμφαση ότι δεν έχει ξεκαθαρίσει το πεδίο σε σχέση με τις παρεμβάσεις και τα έργα τα οποία θα μεταφερθούν στην επόμενη προγραμματική περίοδο, χαρακτηρίζοντας συγχρόνως ότι επιμέρους στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την απασχόληση, την κατάρτιση και τις επενδύσεις είναι πλαστά και δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ομιλία της η βουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στα ζητήματα που έχουν σχέση με τις προνοιακές δομές τονίζοντας ότι η άναρχη πολιτική που εφαρμόζεται σε τελευταία αυτή φάση έχουν θέσει σε αχρηστία δομές οι οποίες έχουν προσφέρει αρκετά όλο το προηγούμενο διάστημα. Κρίνοντας τα επιμέρους στοιχεία των μεγεθών που έχουν σχέση με τη διαχείριση του προγράμματος στάθηκε ιδιαίτερα υπερδεσμεύσεις οι οποίες ξεπερνούν τα 350 εκατομμύρια ευρώ ζητώντας να ξεκαθαρίσει το τοπίο και συγχρόνως να ξεκαθαρίσει το πρόγραμμα. Τέλος κατηγόρησε ευθέως προηγούμενους περιφερειάρχες κυρίως για τον τρόπο που χειρίστηκαν τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής.

Ο νομάρχης Φθιώτιδας κ. Θανάσης Χειμάρας στάθηκε ιδιαίτερα στα ζητήματα που διαμόρφωσαν τελικά τον προγραμματισμό υποστηρίζοντας πως δεν υπήρχαν μελέτες στα συρτάρια των τελικών δικαιούχων και εξομολογήθηκε ότι ο ίδιος όταν το 2003 ανέλαβε τη νομαρχία έψαχνε να βρει τι μελέτες υπάρχουν για να ενταχθούν. Ο κ. Χειμάρας από τη δική του πλευρά θεώρησε την πορεία του προγράμματος ιδιαίτερα σημαντική, στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι υπάρχει πλήρη απορρόφηση πόρων και απόκτηση εμπειρίας από τους τελικούς δικαιούχους που, όπως είπε, θα είναι ιδιαίτερα θετικό για την επόμενη προγραμματική περίοδο.

Ο νομάρχης Βοιωτίας κ. Κλέαρχος Περγαντάς αναφέρθηκε σε όλο το πλέγμα του προγραμματισμού για όλη την περίοδο υπογραμμίζοντας ότι και η αυτοδιοίκηση είχε συνηγορήσει σε κάποιο βαθμό στην χρήση τεχνικών για να μην απολεσθούν πόροι. Χαρακτήρισε αυτές τις τεχνικές ως αναγκαίες διαδικασίες στο πλαίσιο του προγράμματος για να μπορέσουν να ξεπεραστούν τα οποιαδήποτε προβλήματα. Μάλιστα ο ίδιος κατέθεσε ότι αρχικά είχε συνηγορήσει στην κατεύθυνση να ενταχθούν έτοιμα έργα που είχαν χρηματοδοτηθεί, εκτελεσθεί αλλά και πληρωθεί από εθνικούς πόρους μέσα στο Γ’ ΚΠΣ αλλά “αυτό το έκανα – όπως είπε- μόνο στην αρχή”. Στάθηκε στα επιμέρους ζητήματα που υπήρξαν σε σχέση με την εμπειρία των τελικών δικαιούχων να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα, χαρακτηρίζοντας ότι μέσα απ’ αυτή την πορεία υπήρξαν εμπειρίες και σε ό,τι αφορά τη συνεργασία αλλά και σε ό,τι αφορά την γνώση των συνθηκών που διαμορφώνονται στη διαχείριση τέτοιων προγραμμάτων.

Ο νομάρχης της Εύβοιας κ. Θανάσης Μπουραντάς υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι δεν υπάρχει σαφής εικόνα μέσα από τα στοιχεία οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα. Ζήτησε να παρουσιαστεί και να αποτυπωθεί η πραγματική εικόνα του προγράμματος σε σχέση με τον προγραμματισμό αλλά και τις δεσμεύσεις των πόρων που έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα, όπως επίσης να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το ποια έργα και ποιοι πόροι μεταφέρονται στην επόμενη προγραμματική περίοδο.

Απαντώντας ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας κ. Παντελής Σκλιάς αναφέρθηκε στα επιμέρους στοιχεία του προγράμματος, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχει υπέρβαση του προγράμματος κατά 38% εκτιμώντας ότι ένα μεγάλο μέρος των πληρωμών θα γίνει την ερχόμενη περίοδο. Αναφέρθηκε στα επιμέρους στοιχεία τα οποία διαμορφώνουν το πρόγραμμα και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην κριτική που δέχεται το περιφερειακό πρόγραμμα την οποία χαρακτήρισε σκόπιμη και σε κάποιες περιπτώσεις άφησε υπονοούμενα ότι έχει δόλο.
Παράλληλα ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη διαμόρφωση των μεγεθών υποστηρίζοντας με έμφαση ότι όλη αυτή την περίοδο δίνει τη μάχη του αυτονόητου, υπενθυμίζοντας την αρχική του δήλωση όταν έφθασε στην Λαμία ότι δηλαδή θέλει να είναι χρήσιμος. Έδωσε εμμέσως απάντηση στους επικριτές του ιδίως για τα σχόλια και την κριτική που δέχτηκε σε σχέση με τις τελικές του διαπιστώσεις.
Σύμφωνα με τις θέσεις που εξέφρασε ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας θα πρέπει να διαμορφωθούν συνθήκες συνεργασίας μεταξύ όλων των φορέων για την επόμενη προγραμματική περίοδο ενώ συγχρόνως υπογράμμισε ότι αρκετά θέματα τα οποία παρέμειναν ανοιχτά όλο το προηγούμενο διάστημα βρίσκονται σε μια πορεία.
Σημείωσε μάλιστα με έμφαση ότι το πρόγραμμα θα κλείσει πολύ πάνω από το 100% και ότι όλα τα επιμέρους στοιχεία που έχουν σχέση με τα έργα γέφυρες έχουν αποτυπωθεί σε εθνικό επίπεδο και έχουν προσδιοριστεί με σαφήνεια για να μεταφερθούν στο ΕΣΠΑ. Υπογράμμισε όμως ότι χρειάζεται ανοιχτή γραμμή μεταξύ των φορέων υλοποίησης και της διαχειριστικής αρχής του προγράμματος μέχρι την τελευταία μέρα που θα κλείσει το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο περιφερειάρχης κράτησε σαφείς αποστάσεις από τα συμπεράσματα που είχαν αναφορά στον τρόπο διαχείρισης του προγράμματος ενώ ευχαρίστησε τα στελέχη της διαχειριστικής αρχής για την διαμόρφωση των μεγεθών του προγράμματος.

Την αντίθεσή του τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την αποτύπωση της τελικής κατάστασης του προγράμματος κατέθεσε ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ κ. Στέλιος Ζαχαρόπουλος σημειώνοντας τις εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν κατά καιρούς κατατεθεί ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το θέμα των εναλλαγών στόχων και των τροποποιήσεων σε ό,τι αφορά τις αρχικές και κεντρικές επιλογές του προγράμματος.
Μάλιστα στο κλείσιμο της διαδικασίας κατέθεσε την επιφύλαξή του.

Την αντίθεσή του κατέθεσε και ο εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ και πρόεδρος του εργατικού κέντρου κ. Χρήστος Κόρκος σημειώνοντας ότι παρά την ευημερία των αριθμών οι εργαζόμενοι είναι εκείνοι που πληρώνουν το κόστος.
Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην κατανάλωση των χρημάτων γύρω από την κατάρτιση στις θέσεις εργασίας που δεν δημιουργήθηκαν και εν τέλει στην κρίση που συνολικά επικρατεί την οποία όπως υπογράμμισε πληρώνουν οι εργαζόμενοι.

Στην αποτελεσματικότητα της διαχείρισης και στο γεγονός ότι εντάχθηκαν έργα που είχαν υλοποιηθεί με εθνικούς πόρους αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος του Οικονομικού Επιμελητηρίου κ. Γιώργος Πανόπουλος σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι θα πρέπει να αξιολογηθεί εάν η δημοσιονομική πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τις δημόσιες επενδύσεις διευκόλυνε την υλοποίηση του ΠΕΠ. Ωστόσο έκανε λόγο για ποσοτική επίτευξη των αριθμητικών στόχων ζητώντας την διερεύνηση αν έχουν υλοποιηθεί οι ποιοτικοί στόχοι του προγράμματος. Υποστήριξε μάλιστα με έμφαση ότι παρότι προσδοκάται απόλυτη απορρόφηση των διατιθέμενων πόρων σε ό,τι αφορά την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων δεν είχαν ανάλογα αποτελέσματα στην προσέλκυση κυρίως ποιοτικών και υψηλής τεχνολογίας επενδύσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνολο των ομιλητών δέχτηκαν ότι προχώρησαν για λόγους απορρόφησης και αντιμετώπισης των προβλημάτων στην ένταξη έργων μαϊμού. Αντίθετα δεν έγινε καμία αναφορά για τα έργα που μεταφέρθηκαν από τα τομεακά προγράμματα και τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το επίπεδο των οικονομικών πόρων έχουν μεγαλύτερο εύρος.
Οι ερμηνείες που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης είναι ότι η υπέρβαση του συγκεκριμένου προγράμματος κατά 38% περίπου έρχεται να καλύψει τα συγκεκριμένα ζητήματα σε σχέση με τα ποσά τα οποία έχουν απολεσθεί με βάση τη συγκεκριμένη μεθοδολογία.
Ωστόσο όμως κανείς δεν αναφέρθηκε στα επιμέρους στοιχεία όπου ουσιαστικά τινάζουν στον αέρα τη συγκεκριμένη λογική. Μοναδική αναφορά υπήρξε από τον γενικό γραμματέα της Περιφέρειας ο οποίος υπογράμμισε ότι έργα οδοποιίας κύρια, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τα οποία έχουν συμφωνηθεί και με την Ε.Ε., θα είναι εκείνα τα οποία θα αποτελέσουν τα έργα γέφυρες.
Ωστόσο κανένα από τα μέλη δεν αμφισβήτησε τα στοιχεία έτσι όπως αυτά διαμορφώνονται μέσα από την ανάλυση των αριθμών σύμφωνα με τα οποία προκύπτει αβίαστα κατανάλωση χρήματος στη λογική της απορρόφησης των πόρων και της βελτίωσης των αριθμητικών δεδομένων. Αντίθετα από αρκετές φωνές της αυτοδιοίκησης αναδείχτηκε το συγκεκριμένο θέμα ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι καταβλήθηκε προσπάθεια για να επιμεριστούν οι ευθύνες στην έλλειψη μελετών και στις διαδικασίες ωρίμανσης των έργων.
Οπως αποφασίστηκε στο τέλος της συνεδρίασης το συμπλήρωμα προγραμματισμού, δηλαδή τα αναλυτικά μεγέθη, θα αποτυπωθούν με το κλείσιμο του προγράμματος και βεβαίως μέσα από τη γραπτή διαδικασία και στη συνέχεια θα συνεδριάσει εκ νέου η Επιτροπή Παρακολούθησης για να εγκρίνει αυτές τις μεταβολές.